Bağırsakların çalışma bozukluğuna bağlı günde 4-5 defadan fazla sulu şekilde çıkan dışkıya "ishal" denilir. İshallerde daima bir bağırsak bozukluğu akla gelir. Bu bozukluk ince veya kalın bağırsaktadır. Çoğu zaman ince ve kalın bağırsaklar beraber bozulurlar.
En çok rastlanan ishal şekli yaz ishalleridir. Bakterilerce bozulmuş gıdaların alınmasıyla veya soğuk algınlığıyla vücut direncinin düşmesi neticesinde bağırsaklarda mikroplar çoğalır ve faydalı bakteri florasına galip gelerek çıkardıkları toksinlerle bağırsakların normal çalışma düzenini bozarlar. Bağırsaklar da bu zararlı durumdan kurtulmak için muhtevayı sulandırarak hızla dışarı atmak isterler.
Karında dolaşan ağrılar başlar, dışarı çıkınca ağrılar azalır. Oldukça sık dışarı çıkma isteği oluşur. İlk zamanlar bol olan ishal, giderek azalır, bazan su gibi olur. Vücutta genel bir halsizlik, ateş ve iştahsızlık olur. Birkaç gün sürer ve insanı bitkin bırakır. Zayıf kimselerde aşırı su ve tuz kaybından şoka sebep olur.
Yaz ishallerinden başka, birçok mide, bağırsak, safra kesesi, pankreas hastalıklarında da ishaller görülür. Bunlar uzun süren ekşi kokulu veya yağlı ishallerdir. Kanlı ishaller, dizanteri ve kolitlerde görülür. Öldürücü ishallere sebep olan en önemli hastalık "kolera"dır. Kolera ishalleri, yıkanmış pirinç suyu şeklinde beyaz renkte ishallerdir. Sindirim organlarının hastalıklarına bağlı uzun süren ishaller, beslenme bozukluklarına, zayıflamaya ve halsizliklere, vitamin noksanlıklarına sebep olurlar.
Yaz ishallerinde hasta derhal diyete alınır. Hazım sistemi dinlendirilmeye ihtiyaç duyar. Katı gıdalar yerine hazmı kolay sulu gıdalar tercih edilir. Aç kalmaktan değil susuz kalmaktan korkmalıdır. Tuzlu ayran bu dönem için idealdir. Az miktar tuzlu bisküviyle çay içilebilir. Yağlı gıda uygun değildir. Terleyip üşütmemelidir. İki günlük ev istirahatinden sonra bağırsaklar kendini toparlar ve eski rejimine kavuşur.
Mide, bağırsak, safra kesesi, pankreas gibi hazım sistemi organlarının hastalıklarından kaynaklanan ishaller için uzman hekim muayenesine ve ciddi tetkiklerine ihtiyaç vardır.
